Περιήγηση εντός της «Ζώνης Αποκλεισμού»: Chernobyl & Pripyat

0 Comments

2018. Σχεδόν τριάντα δύο χρόνια μετά το καταστροφικό ατύχημα στον Αντιδραστήρα 4 του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής του Τσέρνομπιλ (C.N.P.P.), το οποίο έγινε γνωστό σε όλο τον κόσμο τη δεκαετία του '80. Δύο πόλεις και εκατόν ογδόντα τέσσερα χωριά εκκενώθηκαν, ενώ θανάσιμα επίπεδα ακτινοβολίας διαδόθηκαν σε πολλές περιοχές της Ευρώπης, ιδίως στη Λευκορωσία και τη Ρωσία.

Σήμερα, αρκετοί οδηγοί προσφέρουν ατομικές ή ομαδικές ξεναγήσεις εντός της ακτίνας των 30 χιλιομέτρων «Ζώνης Αποκλεισμού». Ο οδηγός που επέλεξα ζήτησε ηλεκτρονική προπληρωμή και ανέφερε ότι μέρος της διαδικασίας κράτησης έως την τελική επιβεβαίωση, περιλαμβάνει την αποστολή των προσωπικών μου δεδομένων σε κάποιον ουκρανικό κρατικό φορέα, το οποίο ελέγχει αν οι εισερχόμενοι επισκέπτες είναι διωκόμενα πρόσωπα ή όχι. Δεν μπορώ βέβαια να επιβεβαιώσω την εγκυρότητα αυτής της πληροφορίας.

Μέσα στη «Ζώνη Αποκλεισμού» επισκεφθήκαμε διάφορες τοποθεσίες: το εγκαταλελειμμένο χωριό Zalissya, που κατοικείται μόνο από μια ηλικιωμένη γυναίκα, το εντελώς θαμμένο χωριό Kopachi, την πόλη του Τσέρνομπιλ και τον πυροσβεστικό σταθμό. Επισκεφθήκαμε επίσης τις πύλες του πυρηνικού σταθμού ηλεκτροπαραγωγής του Τσέρνομπιλ (C.N.P.P.), όπου πραγματοποιούνταν εργασίες συντήρησης και αποκατάστασης στο παλιό σκυρόδεμα, ενώ κατασκευαζόταν η νέα σαρκοφάγος. Εντυπωσιάστηκα ιδιαίτερα από το λεγόμενο «Κόκκινο Δάσος» και το μυστικό σοβιετικό ραντάρ «Duga-1». Προσωπικά, το κορυφαίο σημείο ενδιαφέροντος μέσα στη «Ζώνη» για μένα ήταν η πόλη του Pripyat. Κάποτε ζούσαν εκεί περίπου πενήντα χιλιάδες άνθρωποι, κυρίως στρατιωτικοί και κορυφαίοι επιστήμονες από όλη τη Σοβιετική Ένωση, που εργαζόταν στο πυρηνικό σταθμό. Η πόλη εκκενώθηκε την επόμενη ημέρα του ατυχήματος με την υπόσχεση στους κατοίκους της ότι θα επέστρεφαν σε σύντομο χρονικό διάστημα, πράγμα που φυσικά δεν συνέβη ποτέ. Γι 'αυτόν τον λόγο άφησαν πίσω σχεδόν όλα τα υπάρχοντά τους.

Παρόλο που μπήκα στην «Ζώνη» τον Αύγουστο του 2015, οι αναμνήσεις της επίσκεψής μου έχουν χαραχτεί βαθιά στη μνήμη μου.

Ξεκινάμε λοιπόν ... ακολουθούν εικόνες από τη «Ζώνη Αποκλεισμού» από την ασφάλεια της οθόνης σας.

Αφού συναντήθηκα με τον οδηγό στο κέντρο του Κίεβο, κατευθυνθήκαμε βόρεια προς την προστατευμένη από τον στρατό περιοχή. Μπήκα στην «Ζώνη Αποκλεισμού του Τσέρνομπιλ», στη «Ζώνη των 30 χιλιομέτρων» ή απλώς στη «Ζώνη» από το σημείο ελέγχου Dytiatky. Αυτό βρίσκεται σε έναν κλάδο της επαρχιακής οδού P02, μεταξύ του Ivankiv (32χλμ.) και του Τσέρνομπιλ (23χλμ). Βεβαίως, η λήψη φωτογραφιών στο σημείο ελέγχου απαγορεύεται. Ο οδηγός μου χορήγησε ένα έγγραφο που έπρεπε να υπογράψω. Εάν θυμάμαι σωστά, ήταν μια δήλωση ότι ήμουν ενήμερος για τους κινδύνους που συνεπάγεται η επίσκεψή μας και κάποιου είδους συναίνεσης και αποδοχής αυτών. Επίσης, μου έδωσε οδηγίες για τα do's και don’t μέσα στη Ζώνη και, πιστέψτε με, ήταν αμέτρητες. Τον θυμάμαι να λέει «Stay off the moss», που ακουγόταν για πολύ καιρό στο κεφάλι μου, σαν μια στρατιωτική διαταγή.

Ο δρόμος που οδηγούσε στην πόλη του Τσέρνομπιλ ήταν σε καλή κατάσταση, αλλά παρατηρούσα ότι η φύση κυριάρχησε πάνω από οτιδήποτε άλλο.

Θυμάμαι να σκέφτομαι τη «Ζώνη» ως μια τεράστια, μη κατοικημένη περιοχή. Στην άκρη του δρόμου είδαμε μια ηλικιωμένη γυναίκα. Παρατήρησε το αυτοκίνητό μας και βγήκε από τα βαθιά δάση, ζητώντας μας να την μεταφέρουμε στην πόλη. Είχε την καλοσύνη να μας προσφέρει μερικά μήλα, τα οποία συγκέντρωσε από τον κήπο της. Τι έκπληξη ήταν αυτή η συνάντηση..

Ήθελα να επισκεφτώ το χωριό της, Zalissya. Πριν από την καταστροφή το 1986, το χωριό αυτό είχε πληθυσμό 2.849 κατοίκων. Η φύση είχε κυριαρχήσει επί των δομών του χωριού και αυτή η γριά ήταν ο μοναδικός κάτοικος. Ήταν μια «samosely» (στα ουκρανικά самосели), που σημαίνει «self-settlers». Η πλειοψηφία των «samosely» είναι οι ηλικιωμένοι που έφτιαξαν το σπίτι τους στην περιοχή πριν από το 1986 και είτε αρνήθηκαν να εκκενώσουν την περιοχή, είτε επέστρεψαν κρυφά και επανεγκατασταθούν στη σχετικά μη προστατευμένη περιοχή. Το 2012, η τοπική διοίκηση επέτρεψε ανεπίσημα στους ηλικιωμένους να ζήσουν στην περιοχή, αλλά διέταξε όλους τους άλλους κατοίκους να την εγκαταλείψουν. Ο συνολικός τους πληθυσμός το 2009 ήταν 271 άτομα.

Μετά το χωριό Zalissya, κατευθυνθήκαμε στην πόλη του Τσέρνομπιλ (ή Chornobyl). Πίστευα ότι πρόκειται να επισκεφτώ μια πόλη - φάντασμα. Το Τσέρνομπιλ εξακολουθούσε να κατοικείται από περίπου 690 άτομα το 2017, κυρίως εργάτες του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, από διοικητικό προσωπικό και κάποιους «samosely», όπως προαναφέρθηκε. Άλλες πηγές αναφέρουν έναν αριθμό 3.000 ατόμων ως προσωπικό της Ζώνης. Πριν από την εκκένωση είχε περίπου 14.000 κατοίκους.

Αυτοί οι αγωγοί περιέχουν ζεστό νερό. Ρώτησα γιατί είναι πάνω από το έδαφος και όχι κάτω από αυτό. Η εξήγηση ήταν ότι το έδαφος εξακολουθούσε να είναι μολυσμένο από ραδιενεργό σκόνη, κάτι που δεν επιτρέπει οποιεσδήποτε εργασίες εκσκαφής.

Το μνημείο για τους 14 πυροσβέστες, το πολιτικό και το στρατιωτικό προσωπικό, που ανταποκρίθηκαν για να αντιμετωπίσουν το ατύχημα στον αντιδραστήρα. Συχνά ονομάζονται «Liquidators», δηλαδή «Εκκαθαριστές». Δεν είμαι βέβαιος αν είχαν τα κατάλληλα προστατευτικά μέσα και εργαλεία, ή ακόμα αν πραγματικά γνώριζαν τους κινδύνους της έκθεσής τους στην ακτινοβολία. Μπορείτε να δείτε στα γλυπτά μεταξύ των πυροσβεστών και έναν γιατρό και έναν τεχνικό ακτινοβολίας. Συγκλονιστική η έκφραση της γενναιότητας, της αποφασιστικότητας, αλλά και της αγωνίας και της ανιδιοτέλειας στα πρόσωπά τους.

Υπαίθριο μουσείο τηλεκατευθυνόμενων οχημάτων που χρησιμοποιήθηκαν στον καθαρισμό των μολυσμένων χώρων από τα ραδιενεργά θραύσματα και, φυσικά, την οροφή του αντιδραστήρα 3. Μεταξύ αυτών, εκτίθενται κάποια τροποποιημένα τηλεκατευθυνόμενα ρομπότ για διαστημικές αποστολές αλλά και πυροτεχνουργών της αστυνομίας. Δεδομένου ότι έλαβαν υψηλά επίπεδα ακτινοβολίας, πολλά έπαυσαν να λειτουργούν και οι αρχές αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τις μηχανικές λύσεις και να στραφούν στην ανθρώπινη εργασία για καθαρισμό. Οι εργαζόμενοι που εκτέθηκαν σε ακτινοβολία αναφέρονται συχνά ως «Bio-robots». Εδώ βρίσκονται μερικά που έχουν μολυνθεί σε σημείο που ήταν αποδεκτό και ασφαλές να πλησιάσει κανείς μέχρι το φράχτη. Άλλα οχήματα μεταφοράς που δεν μπορούσαν να ανακτηθούν σε ασφαλές επίπεδο ραδιενέργειας, είχαν ταφεί σε διαφορετική τοποθεσία.

Καθ’ οδών προς ένα στρατιωτικό «αντικείμενο» της πρώην ΕΣΣΔ, που με εντυπωσίασε περισσότερο, το «Chernobyl-2 Radar». Κρυμμένος περίπου 6 χλμ από τον κεντρικό δρόμο, μέσα στο μολυσμένο από την ακτινοβολία δάσος και αποτελούμενος από δύο ζώνες - περιμέτρους, ο χώρος αυτός κρατήθηκε μυστικός, καθώς οι χάρτες το χαρακτήριζαν ως θερινή κατασκήνωση για παιδιά. Η εσωτερική περίμετρος του περιελάμβανε την υποδομή του τηλεπικοινωνιακού κέντρου και του συστήματος ραντάρ «Over the Horizon» (ραντάρ OTH). Ορισμένα άλλα ονόματα που χρησιμοποιήθηκαν για αυτό το ραντάρ ήταν «Duga-3», «Duga Radar», «Russian Duga», «Woodpecker radio» (Ράδιο Δρυοκολάπτης). Η στρατιωτική μυστική υπηρεσία του ΝΑΤΟ το ονόμασε «Steel Yard», λόγο της διακριτικής του εμφάνισης. Αυτό το μυστηριώδες και γιγαντιαίο σύστημα ραντάρ μετέδιδε ένα εξαιρετικά ισχυρό και ανώνυμο σήμα μεταξύ 1976 και 1989. Το αιχμηρό σήμα στα 10 Hz, το οποίο και χαρακτήρισε το ραντάρ ως «Russian Woodpecker», απροειδοποίητα προκάλεσε την διακοπή των εκπομπών και επικοινωνιών παγκοσμίως. Κατασκευάστηκε για να εντοπίζει τις μαζικές εκτοξεύσεις πυραύλων από τις Η.Π.Α. και απαιτούσε τεράστιες ποσότητες ηλεκτρικής ενέργειας για τις υπηρεσίες του. Βρισκόταν κοντά στο πυρηνικό εργοστάσιο του Τσέρνομπιλ (CNPP) και λέγεται ότι ήταν πολύ πιο ακριβό να κατασκευαστεί και από το ίδιο το CNPP. Πολλές θεωρίες συνωμοσίας εξελίχθηκαν μετέπειτα. Κάποιες από αυτές το παρουσίαζαν ως ένα σύστημα για την προειδοποίηση για εκτοξεύσεις πυραύλων και σαμποτάζ στις δυτικές εκπομπές ή τις επικοινωνίες των υποβρυχίων, ενώ κάποιες άλλες πιο ακραίες ως μια πειραματική συσκευή της πρώην ΕΣΣΔ που προοριζόταν για τον έλεγχο του νου και την καταστολή των ανθρώπινων δραστηριοτήτων. Μέχρι σήμερα, η φύση της χρήσης της παραμένει μυστήριο.

Προσεγγίζοντας τη στρατιωτική περιοχή, συναντήσαμε μια σκουριασμένη πόρτα από χάλυβα με τα σοβιετικά αστέρια σε αυτή. Ο οδηγός μου είπε πως όταν το «Duga-3» ήταν σε λειτουργία, ήταν αδύνατο να βρεθεί κάποιος μπροστά σε αυτές τις πόρτες, καθώς η ασφάλεια ήταν εξαιρετικά υψηλή. Περίπου 1.500 στρατιωτικοί, επιστήμονες και άλλοι εργάστηκαν εδώ. Τη στιγμή της επίσκεψής μου, υπήρχε μόνο ένας φρουρός που μου φάνηκε να είναι υπεύθυνος για όλους τους χώρους.

Πίσω από τις πόρτες υπήρχαν κάποια εγκαταλελειμμένα οχήματα και κτίρια σε κατάρρευση. Μέσα από το δάσος φτάσαμε στο «Duga-3». Στάθηκα κάτω από την ασύλληπτη μάζα των 30.000 τόνων. Ποτέ δεν ήμουν κοντά σε μια τόσο εντυπωσιακή και κολοσσιαία κατασκευή. Το ραντάρ αποτελούταν από δύο τμήματα. Το μεγάλο έχει μήκος 500 μέτρα και ύψος 150, ενώ το μικρότερο ήταν μήκους 250 μέτρων και 100 ύψους.

Ο οδηγός μου με πληροφόρησε για το μέταλλο που αφαιρέθηκε από τους πυλώνες του ραντάρ, μετά την εγκατάλειψη των εγκαταστάσεων, ενώ αναλογιζόμουν την προσπάθεια, την ενέργεια, τους πόρους και τα χρήματα που επενδύθηκαν για το σχεδιασμό και την κατασκευή του ραντάρ. Οι στρατιωτικοί σκοποί του ραντάρ δείχνουν σαφώς ότι και ο σταθμός CNPP δεν ήταν ένα έργο προορισμένο εξ ολοκλήρου για πολιτική χρήση. Το περπάτημα κάτω από το τεράστιο ραντάρ ήταν η κορυφαία μου εμπειρία μέσα στη Ζώνη. Μετά την επίσκεψή μου εκεί, είδα μερικά απίστευτα βίντεο από ανθρώπους που πραγματοποιούσαν άλματα από την κορυφή του ραντάρ, ύψους όσο περίπου ένα κτίριο 50 ορόφων. Να σκαρφαλώσω στο ραντάρ, ανέβηκε πολύ ψηλά στην προσωπική μου bucket list από τότε και μια μελλοντική επίσκεψη έχει ήδη προγραμματιστεί.

Μέσα στη Ζώνη υπήρχαν περίπου 184 χωριά. Ένα από αυτά ήταν το Kopachi. Πριν από το ατύχημα, είχε πληθυσμό 1.114 κατοίκους. Δεδομένου ότι ήταν το πλησιέστερο χωριό στο σταθμό CNPP, απορρόφησε το μεγαλύτερο μέρος του πρώτου ραδιενεργού κύματος. Εδώ κατασκήνωσαν υπαίθρια οι πυροσβέστες που έπρεπε να ασχοληθούν με την ζημιά στον αντιδραστήρα. Ως μέτρο προφύλαξης ή για πειραματικούς σκοπούς, σχεδόν ολόκληρο το χωριό θάφτηκε βαθιά στο έδαφος, συμπεριλαμβανομένων των σπιτιών, των οχημάτων, των κομμένων δέντρων, των μηχανημάτων, των περιφράξεων, ακόμη και των νεκρών ζώων. Αλλά η ταφή όλων αυτών είχε το αντίθετο αποτέλεσμα, καθώς οδήγησε τα ραδιενεργά ισότοπα στους υδροφόρους ορίζοντες. Οι μόνες υπενθυμίσεις του χωριού που βρισκόταν κάποτε εδώ ήταν μερικές ταμπέλες με το διεθνές σύμβολο της ακτινοβολίας και ένας πρώην παιδικός σταθμός που γλίτωσε την κατεδάφιση από τις μπουλντόζες και παρέμεινε με την επίπλωση του, όπως ήταν κατά τη στιγμή της εκκένωσης.

Αντιδραστήρας 5. Πλησιάζοντας τις εγκαταστάσεις του σταθμού CNPP. Μετά την έκρηξη στον αντιδραστήρα 4, οι υπόλοιποι τρεις αντιδραστήρες του σταθμού παραγωγής ενέργειας συνέχισαν να λειτουργούν κανονικά. Όλες οι εργασίες στους ημιτελείς αντιδραστήρες 5 και 6 σταμάτησαν τρία χρόνια αργότερα. Για περισσότερα σχετικά με την καταστροφή, κάντε κλικ στον σύνδεσμο που ακολουθεί: (https://en.wikipedia.org/wiki/Chernobyl_disaster)

Η νέα «σαρκοφάγος», ο αντιδραστήρας 4 και η «λίμνη ψύξης». Εδώ στήθηκε το άγαλμα του Προμηθέα. Αρχικά βρισκόταν στο κέντρο του Pripyat, κοντά στον κινηματογράφο «Prometey». Δίπλα σε αυτό, ένα μνημείο για τους «Εκκαθαριστές» και τους πρώτους πυροσβέστες.

«Bridge of Death». Αυτή η γέφυρα τρένου πάνω από το κανάλι έγινε γνωστή ως «Γέφυρα του Θανάτου», καθώς κάποιοι κάτοικοι του Τσέρνομπιλ που βρισκόταν εκεί κοντά μετά το ατύχημα, πλησίασαν για να δουν τις φλόγες πάνω από τον Αντιδραστήρα 4 και έλαβαν μοιραία δόση ακτινοβολίας. Εδώ απαγορευόταν η λήψη φωτογραφιών.

Αυτά τα τυφλά γατόψαρα έμοιαζαν να έχουν το μέγεθος καρχαριών. Ήταν τεράστια, σίγουρα πάνω από 1,5 μέτρο και με ευχαρίστηση καταβρόχθισαν όσο ψωμί ρίξαμε. Δεν είναι βέβαιο αν είχαν μεταλλαχθεί ως αποτέλεσμα της ακτινοβολίας ή είχαν ταϊστεί υπερβολικά από τους εργάτες του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής που περνούν το διάλειμμα τους εκεί, ή απλά επειδή ζούσαν προστατευμένα μέσα το κανάλι ψύξης, χωρίς φυσικούς εχθρούς και στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας.

Εδώ βρισκόμουν στο πάρκινγκ, περίπου 100 μέτρα από την τεράστια δομή των εγκαταστάσεων του Αντιδραστήρα 4. Εντυπωσιάστηκα από τα τσιμεντένια τοιχώματα, τα οποία βέβαια είκοσι χρόνια μετά την κατασκευή τους αποδείχτηκε ότι δεν μπορούσαν πλέον να δεσμεύουν το ραδιενεργό υλικό (το λιωμένο υλικό που έμοιαζε με τη λάβα, γνωστό και ως «Elephant’s Foot») που βρισκόταν μέσα. Ο οδηγός μου είπε ότι δεν θα κρατήσει για πολύ, καθώς μερικές τρύπες στην επιφάνεια των τοιχωμάτων επιτρέπουν στο νερό της βροχής να διαρρεύσει στο εσωτερικό, καθιστώντας ολόκληρη τη δομή ανασφαλή. Πέρα από αυτό το σημείο, απαιτείται ειδική άδεια εισόδου. Δίπλα του, η νέα σαρκοφάγος «The Arch» (ή «Shelter Object-2») ήταν υπό κατασκευή ακόμα τον Αύγουστο του 2015, για να καλύψει το παλιό σκυρόδεμα. Από εκεί παρατηρούσα τους εργάτες που εξακολουθούσαν να εκτελούν εργασίες συντήρησης στην οροφή του Αντιδραστήρα 4. Ο οδηγός μου ανέφερε ότι είναι εξοπλισμένοι με δοσίμετρα και όταν φτάσουν στο επιτρεπόμενο όριο ακτινοβολίας σταματούν και βγαίνουν από τη Ζώνη. Το μνημείο εδώ είναι μια μινιατούρα του «Shelter Object», την πρώτη σαρκοφάγο πάνω από τον 4ο Αντιδραστήρα και τιμά τους «Εκκαθαριστές» και τους εργάτες των κατασκευών. Για 30 χρόνια η ακτινοβολία στην περιοχή ήταν περίπου 400-500 micro-roentgens/ ώρα και σήμερα, μετά την απόκρυψη του αντιδραστήρα 4 κάτω από τη νέα σαρκοφάγο, τα επίπεδα ακτινοβολίας κοντά στο μνημείο είναι 120-150 micro-roentgens/ ώρα.

Η ταμπέλα της πόλης Pripyat (Припять), ένα από τα σύμβολα της «Ζώνης», φυσικά και έχει απολυμανθεί πλήρως. Θέτει, επίσης, τα όρια του «Red Forest» (Κόκκινο Δάσος). Το όνομα του προέρχεται από το καφέ-κόκκινο χρώμα των πεύκων, που απορρόφησαν υψηλές δόσεις ακτινοβολίας. Τα δέντρα αυτά κόπηκαν και πλέον είναι θαμμένα. Η περιοχή παραμένει ένα από τα πιο ραδιενεργά και μολυσμένα σημεία στον πλανήτη. Η ζώνη του «Κόκκινου Δάσους» έγινε καταφύγιο για την άγρια πανίδα, λόγω της έλλειψης ανταγωνισμού με τον άνθρωπο για τροφή και πηγές. Η επόμενη στάση μας ήταν το Pripyat, η σοβιετικού τύπου πόλη - μοντέλο.

Κεντρική πλατεία του Pripyat. Μερικά από τα πιο γνωστά κτίρια βρίσκονταν γύρω μου: το πολιτιστικό κέντρο «Energetik», το ξενοδοχείο «Polissya», το γνωστό συγκρότημα πολυκατοικιών «White House», το κτήριο της διοίκησης της πόλης (City Administration), το εμπορικό κέντρο και άλλα. Καθώς η βλάστηση έχει κατακτήσει τα πάντα στο Pripyat, τα περισσότερα κτίρια και οι κύριες λεωφόροι διακρίνονται μόνο από ψηλά. Στα δεξιά, η λεωφόρος Λένιν. Ήταν ο πιο κεντρικός δρόμος της πόλης.

Το κτίριο «White House». Κρίνεται εντελώς επισφαλές για επίσκεψη, ειδικά οι τελευταίοι του όροφοι, που μπορεί να καταρρεύσουν ανά πάσα στιγμή. Στον τελευταίο όροφο υπήρχε μια τεράστια επιγραφή: «Glory to Lenin, Glory to the Party». Αυτά τα exclusive διαμερίσματα φιλοξενούσαν την ελίτ της πόλης, συμπεριλαμβανομένου του διαχειριστή του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής. Στο ισόγειο υπήρχε ένα πολυκατάστημα που ονομαζόταν «Raduga» (σημαίνει «Rainbow»). Οι κίτρινοι τηλεφωνικοί θάλαμοι βρίσκονταν στην είσοδο του.

«Hotel Polissya», (готель Полiсся). Ένα από τα ψηλότερα κτίρια της πόλης. Σχεδιάστηκε η κατασκευή ενός πανοραμικού καφέ με εξωτερική βεράντα στην οροφή του. Αντ' αυτού, η στέγη χρησιμοποιήθηκε μετά το ατύχημα για τα ελικόπτερα που επιχειρούσαν ρίχνοντας σάκους μέσα στον πυρήνα του Αντιδραστήρα 4, μέσω της οροφής που κατέρρευσε. Μεγάλο μέρος του εσωτερικού, όπως το ξύλινο πάτωμα, αφαιρέθηκε και θάφτηκε σε ειδικά σημεία ταφής εντός της Ζώνης. Πρόκειται για ένα από τα πιο μολυσμένα μέρη της πόλης και η είσοδος απαγορεύεται.

Πίσω από τα δέντρα βρίσκεται το Παλάτι του Πολιτισμού «Energetik», (Дворец культуры Энергетик).

Η πρώην ΕΣΣΔ είχε αρχικά 20 τυπικά «παλάτια πολιτισμού», τα οποία ήταν κοινοτικά πολιτιστικά κέντρα. Μέχρι το 1987 υπήρχαν περισσότερα από 137.000. Αυτό ήταν, μακράν, το πιο εξελιγμένο και βελτιωμένο. Οι άνθρωποι συναντιόνταν εδώ για λόγους αναψυχής, αλλά υποθέτω ότι λάμβανε χώρα και κάποια πολιτική κατήχηση. Το «Energetik» άνοιξε το 1970. Περιλάμβανε ένα κατάστημα, ραδιοφωνικό σταθμό, φαρμακείο, εστιατόριο, αθλητικές λέσχες, λογοτεχνική λέσχη, ντίσκο και κινηματογράφο (το πρώτο πριν την κατασκευή του κινηματογράφου «Prometey»). Κατά τη διάρκεια της επίσκεψής μου, θυμάμαι ότι μου άρεσε το όνομα «Energetik» που δόθηκε σε αυτό το μέρος. Σημαίνει «ενεργητικό», αλλά και «εργάτης ηλεκτροπαραγωγής». Είχε για μένα ένα διπλό νόημα. Η ενέργεια ήταν που γέννησε αυτήν την πόλη και η ενέργεια - η ανθρώπινη εξέλιξη είναι το αποτέλεσμα της άνθισης του πολιτισμού.

Η πρόσοψή του ήταν διακοσμημένη με λευκό μάρμαρο και τα παράθυρα ήταν από βιτρό. Τα γράμματα στην οροφή ήταν σε δύο χρώματα.

Η reception και το lobby.

Tα σαββατοκύριακα εδώ γίνονταν disco parties. Άποψη της πλατείας Λένιν.

Το πρώτο σινεμά. O μακρύς διάδρομος οδηγεί στο κεντρικό γυμναστήριο. Η θέα προς το εγκαταλελειμμένο πάρκο ψυχαγωγίας και τη ρόδα του λουνα παρκ ήταν επιβλητική.

Το πάρκο δεν λειτούργησε ποτέ, καθώς είχε προγραματιστεί να εγκαινιαστεί την 1η Μαΐου 1986. Ορισμένες πηγές αναφέρουν ότι άνοιξε το πρωί της 26ης Απριλίου, λίγο πριν ανακοινωθεί η εκκένωση, για να αποσπάσει τους κατοίκους από αυτό που συνέβη μερικά χιλιόμετρα μακριά. Η περιοχή γύρω από το πάρκο χρησιμοποιήθηκε για την προσγείωση ελικοπτέρων μετά το ατύχημα, για αυτό και υπάρχουν κάποια «hot spots» τριγύρω. Μερικά από τα κύρια αξιοθέατα ήταν τα συγκρουόμενα αυτοκίνητα, το καρουζέλ και η ρόδα του λουνα παρκ.

Το στάδιο «Avangard» (Стадіон «Авангард»). Δεν πραγματοποιήθηκαν αθλητικές συναντήσεις, καθώς προετοιμαζόταν επίσης να ανοίξει την Πρωτομαγιά του 1986. Είχε 5 tracks για τρέξιμο γύρω από το τερέν και κερκίδα για 5.000 επισκέπτες. Η τοπική ομάδα ποδοσφαίρου «Budivelnik» είχε προγραμματιστεί να την χρησιμοποιεί ως γήπεδό της. Ορισμένες πηγές διαφοροποιούνται αναφέροντας ότι ήταν η έδρα της FC Stroitel Pripyat και πως είχαν λάβει χώρα κάποιοι αγώνες. Το γήπεδο τελικά χρησίμευσε ως τόπος όπου τα ελικόπτερα προσγειώνονταν, κατά τη διάρκεια των επιχειρήσεων έκτακτης ανάγκης. Ήταν δύσκολο για μένα να φανταστώ και να καταλάβω το μέγεθος του σταδίου, καθώς δέντρα ύψους 20 μέτρων εμπόδιζαν την θέα και η βλάστηση κάλυπτε τα πάντα. Στην τελευταία φωτογραφία μπορείτε να δείτε τη μεταλλική δομή των προβολέων του σταδίου.

Η πισίνα «Lazúrnyj» ή «Azure» (Бассейн «Лазурный»). Κοντά στο σχολείο no3 μπήκαμε σε ένα κτίριο όπου συναντήσαμε αυτή την πισίνα. Ήταν ένα μέρος όπου οι εργαζόμενοι στο εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής επισκέπτονταν συχνά μετά την εργασία τους. Απολυμάνθηκε μετά το ατύχημα και χρησιμοποιήθηκε από τους Εκκαθαριστές μέχρι το 1998. Μέχρι τότε, ο Αντιδραστήρας 3 παρείχε ακόμα στην πόλη Pripyat ζεστό νερό. Θεωρείται ότι είναι το καθαρότερο μέρος της πόλης.

Η ώρα παραμένει σταθερά 01.10 '. Σχεδόν η ίδια με αυτή του ατυχήματος.

Το γυμνάσιο της 3ης συνοικίας στην οδό Sportivnaya. Το ξύλινο πάτωμα και τα παράθυρα δεν μπορούσαν να αντισταθούν στη δύναμη της φύσης, αλλά ολόκληρο το κτίριο ήταν σε καλή κατάσταση.

Εικόνα του Λένιν στο πάτωμα. Αυτό είναι κάτι που δεν βλέπετε κάθε μέρα.

Το περίφημο δωμάτιο όπου συγκεντρώθηκαν εκατοντάδες μάσκες αερίου. Μέρος του κομμουνιστικού εκπαιδευτικού προγράμματος κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου ήταν η εκτέλεση συναφών ασκήσεων, οπότε η ύπαρξη αυτού του υλικού σε ένα σχολείο ήταν δικαιολογημένη. Κάποιοι ισχυρίζονται ότι χρησιμοποιήθηκαν από μαθητές του σχολείου, ενώ περίμεναν τα λεωφορεία κατά την εκκένωση. Δεν μπόρεσα να επιβεβαιώσω αυτές τις πληροφορίες. Ίσως είχαν συγκεντρωθεί εκεί μετά την εκκένωση από άτομα που λεηλάτησαν συστηματικά την πόλη, έτσι ώστε κάποιο υλικό μέσα στα φίλτρα της μάσκας να αφαιρεθεί και εν συνεχεία να πωληθεί.

Η αίθουσα βιολογίας. Κάποια αηδιαστικά πράγματα ήταν μέσα σε αυτά τα βάζα.

Οι συλητές έχουν αφαιρέσει μέταλλο από όλη την πόλη, αλλά όπως φαινόταν δεν ενδιαφέρονταν τόσο για το χαρτί. Βιβλία βρίσκονταν πεταμένα στα πατώματα του σχολείου. Επίσης, μερικές αφίσες με πατριωτικό – προπαγανδιστικό περιεχόμενο βρισκόταν ακόμα στους τοίχους. Δεν είμαι σίγουρος αν αυτές οι αφίσες τοποθετήθηκαν πριν ή μετά την καταστροφή.

Μετά το σχολείο no3 ήταν η ώρα να επιστρέψουμε στην πόλη του Τσέρνομπιλ . Εκεί πήραμε το μεσημεριανό μας στο εστιατόριο. Σαλάτα, σούπα και μερικά φρούτα ήταν στο τραπέζι, αλλά φοβόμουν για την προέλευση όλων αυτών. Δεν έφαγα σχεδόν τίποτα εκτός από λίγο ψωμί. Σύντομα έπρεπε να φύγουμε και να βγούμε από τη Ζώνη, καθώς είχαμε περιορισμένο χρόνο. Επιστροφή στο σημείο ελέγχου Dytiatky. Παρατήρησα ότι υπήρχε ένα ξύλινο ραβδί στη μέση του δρόμου και ρώτησα τον οδηγό μου γι 'αυτό. Είπε ότι αν τα ρούχα μας ή ο εξοπλισμός μας βρεθούν να περιέχουν ραδιενεργό σκόνη, πρέπει να τα αφήσουμε εκεί. Ο ανιχνευτής ακτινοβολίας. Η σάρωση ήταν αρνητική. Βέβαια είχα κάποια εφεδρικά ρούχα στο σακίδιο μου, just in case.

Η τελευταία στάση ήταν στην είσοδο της πόλης του Τσέρνομπιλ. Ο δρόμος επιστροφής στο Κίεβο ήταν περίπου δύο ώρες οδήγησης. Πέρασα αυτό τον χρόνο κοιτώντας τις φωτογραφίες μου.

Closing Thoughts

Οι χώροι στη Ζώνη που δεν επισκέφτηκα διαμορφώνουν έναν αρκετά μακρύ κατάλογο: το ξενοδοχείο «Polissya», το «Café Pripyat» δίπλα στον ποταμό, το λιμάνι με τα εγκαταλελειμμένα σκάφη, το Αστυνομικό Τμήμα, τον κινηματογράφο «Prometey», το νοσοκομειακό κέντρο, τα εργαστήρια, το εργοστάσιο «Jupiter», το σανατόριο «Solnechny» (μεταφράζεται ως «Sunny»), τις παιδικές κατασκηνώσεις, το νεκροταφείο οχημάτων και το χώρο των αποβλήτων (νομίζω ότι λέγεται «Buriakivka»). Επίσης, δεν είχα το χρόνο να επισκεφθώ τα 16όροφα κτίρια, όπου ήμουν σίγουρος ότι κάποιοι διαμένουν εκεί, εισερχόμενοι παράνομα στη Ζώνη.

Αυτοί οι «Stalkers» μπορεί να έχουν μια πιο ουσιαστική εμπειρία της «Ζώνης» από αυτή που είχα εγώ. Δεν ξέρω γιατί εξακολουθώ να έχω ανάμεικτα συναισθήματα σχετικά με την επίσκεψή μου και γιατί θεωρώ ότι δεν είχα μια αυθεντική εμπειρία. Ίσως οι προσδοκίες μου ανατράπηκαν και ήμουν απογοητευμένος, κυρίως επειδή είχα δει αρκετό δημοσιευμένο υλικό σε site και ιστολόγια πριν από την επίσκεψή μου. Είναι πιθανόν αυτός ο κορεσμός να ευθύνεται που σκέφτομαι έτσι. Ήμουν επίσης αρνητικά επηρεασμένος από την πλήρως καθοδηγούμενη επίσκεψη. Ο οδηγός μας οδήγησε μεταξύ των σημαντικότερων τοποθεσιών, με ελάχιστο χρόνο και ελευθερία κινήσεων για μεμονωμένη εξερεύνηση, αλλά για να είμαι ειλικρινής, ήταν εξαιρετικός και δεν έχω κανένα παράπονο για το πόσο καλά ενημερωμένος ήταν ή για τον τρόπο που παρουσίασε τα πιο σημαντικά μέρη εκεί. Είχαμε τον χρόνο να μας πιέζει και ο οδηγός μας είχε επίσης κατά νου να μας κρατήσει μακρυά από ετοιμόρροπους τοίχους, αλλά και να μας προστατεύσει από άλλους κινδύνους. Απλώς αναφέρω ότι περίμενα λίγη περισσότερη ελευθερία στην πρόσβαση και την ατομική εξερεύνηση στα αξιοθέατα. Εν πάση περιπτώσει, αυτή η αναφορά είναι απλώς ο τρόπος που επεξεργάστηκα την εμπειρία μου: τα αξιοθέατα και όλες τις πληροφορίες που συγκέντρωσα κατά τη παραμονή μου εκεί.

Είναι σίγουρο ότι θα επισκεφθώ ξανά τη «Ζώνη». Δεν ξέρω πώς, ίσως θα προτιμούσα να αποκτήσω μια εμπειρία περισσότερο σαν «Stalker» και να περπατήσω με τα πόδια. Φυσικά θα προσπαθήσω να δω περισσότερα και να περάσω λίγο χρόνο με τους ντόπιους και τους εργάτες του Σταθμού Ηλεκτροπαραγωγής. Ύψιστη προτεραιότητά μου θα είναι να επισκεφθώ τα χωριά όπου οι άνθρωποι επέστρεψαν και επανεγκαταστάθηκαν. Με αυτόν τον τρόπο, ίσως, θα έχω διαφορετική προσέγγιση από αυτό που περιγράφω παραπάνω.

Συστήνω ιδιαίτερα να επισκεφτεί κανείς την «Ζώνη» για να βιώσει τα επακόλουθα της μεγαλύτερης τραγωδίας του 20ού αιώνα και να ανακαλύψει ότι πίσω από την ελεγχόμενη (από εκείνους που εκμεταλλεύονται την τύχη αυτού του τόπου) εικόνα της παρακμής, βρισκόταν κάποτε μια σοβιετική πόλη - κόσμημα.